ben ve göz farlarım aşkın ne olduğunu anlamıyoruz saçımız çekiliyor geceye doğru tüm teller ayla bağlantılı çalı süpürgesi var elimde temizliyorum kırılmış barbimi gerçi benim olan yani yalnız -bana ait- olan bir şeye rastlamadım henüz dirseğimde oturan şu adamı tanımıyorum tanımlıyorum sadece telveler güllerin üstüne dökülmüş bozuyorlar, iyiye dair ne varsa telveler yasaları örtmüş. lütfen bir kurşun olmayan barbime benziyormuşum kırmızı kuşaklı, topuklu ayakkabılı bir kehanete gebe kalmışım öyle diyor gündüz kuşağı darbelerin eviymiş karnım su istemişim etraftan acıyı doğuracakmışım

kan dolaşıyor denildi kent dönüşüyor kan ruhunu arıyor uyuşmaya çalışıyor zıvanalarla esmeralda kadar güzeldi boynunda yağ biriktiren kadın balkonu olmayan evlerin çarşafları cafcaflı odalara asılır, kılı kırk yararak bunu yaparak boyunlarda taşınır ağacın uzuvları boylu boyunca esrik dünyanın yüzü değdi kamburuma. kentler dönüşmüyor bence kentin koynuna pul dikiliyor, çuldan korkarak her bir giyotine dört ladin düşüyor bu pulların altında sakince yaşıyor sakinler   *Ilbırav, Nogay Türkçesinde halsiz ve cansız olma anlamına gelir.

(9) 1944 señesi, aprel ayınnıñ 18.künü, Saba erte turdım. Eyecannen mektepke bardım. Tezden ocamnı taptım. Oña “geray ne eken ögrendim, ocam” dep ayttım. Soñ añlattım. Bir vaqıtlar biz Tatarlarnın da çarları, kralları bar eken. Olarnıñ laqabı Geray eken. Batır, adaletli, aqıllı, bay, alim kişiler eken. Şairler, çıqqan içlerinden. Daası Moskvanı alğanlar bir vaqitlerde. Balabandan balaban orduları, batırdan batır saldatları düşmanğa qorqu bere eken. Rusiye señelik vergi berip, aqça töley eken Geraylarğa. Daa dogrısı şañlı Qırım Tatar devletiniñ Hanlarına. Meñim atalarımnın şañlı, buyükten buyük tarihi bar eken.

(8) 1944 señesi, aprel ayınnıñ 17.künü, Bu kün, ders aralarında mektepnin kitaphanesinde “geray” ne eken oña baqtım. Türlü türlü kitaplar içinde tabalmadım. Kitaphane, rus yazıcılarının kitaplarınen, Tolstoy, Lenin, Marqs değen çeşit türlü rus ve yabancı adamlarnın yazğan kitaplarınen tolu edi. Epsi rus tilinde olğan bu kitaplarğa baqtım. Bir şey anlap olamadım. İlk mektep kitaphanesinde bu kitaplarnın ne işi bar eken, bilalmadım. Mektepten soñ üyde babaycığıma soradım, geraynın ne olğanını. O añlattı, o añlatken vaqitte meñ eyecanlandım, qalbim quş kalbi kibi urdı.

(7) 1944 señesi, aprel ayınnıñ 16.künü, Bu kün mektepte ocamız Ametnen meñi odasına çaqırdı. Sizğe bir şey soracaqman. Siz hiç “geray” değen bir şey eşittiniz mi? dep soradı. Amet, eşittim men ocam, Ruslar qaramanlarğa, batır kişilerğe geroy dep ayta. Ahtem ocam kulümsedi. Ebet, Ruslar oñday ayta. Lakin, siz geraylarnı bir qıdırıñız, bir sorañız baqalım anayınızdan, babanızdan, qartiylerinizden. Mına sizğe vazife berem. Geraynın ne olğanınnı eki künğe kelip maña añlatacaqsıñız. Demek geray başqa bir şey eken. Meraqlandım.

(6) 1944 señesi, aprel ayınnıñ 15.künü, Baar yuzüni çoqtan çoq korsetmege başladı. Terekler çeçek açtı. Babayım, bu señe bereket yahşı olacak, dep ayttı. Küneş, sıcacıq yarıqlarınnı bizğe yibere endi. Qıdırlez vaqti çoq balaban bayram keçirecek ekenmiz. Arqadaşlarımnen meñi bir eyecan aldı. Eñ pek sevgen arqadaşım Amet. Olarnın üyü biznen aynı soqaqta. Mektepte aynı sınıfqa ketemiz. Ocamız ekimizni de pek süye.

(5) 1944 señesi, aprel ayınnıñ 14.künü, Bu defterğe bu kün özüm aqqında yazmaq istedim. Men oñbir yaşımdam. Biz üç qardaşmız. Zera ablam, Asan ağam ve men. Zera ablam oñaltı, Asan ağam yigirmieki yaşında. Zera, gymnasiumğa kete. Asan agam eki señe evvel Qızılorduğa saldat ketti. Dört aydan berli Asan ağamdan aber alalmadıq. Babayım ve anayım onunçin çoq meraqlanalar. Babam poyız vaqzalında işley. Anayım üyde butün kün urba tike, ayvançıqlarımızğa baqa, bahçanen oğraşa.

(4)1944 señesi, aprel ayınnıñ 13.künü, Mektepte, çeşit türlü dersler bar. Oquv dersi, esap dersi, yazuv dersi, piyonerlik dep aytılğan bir ders, sport, müziqa ve daa neler. Men, oquv dersini pek sevem. Ocamnı da pek sevem. Lakin bu piyonerlik ne eken anlap olamadım ala. Leninnin, Stalinnin fikirleri añlatıla. Buyük cenkte ordumıznın qaramanlıqları anlatıla. Cenk yahşı bir şey eken mi? Almanlar, bir qaç afta evvelğe qadar mında ediler. Qıyınlıq berdiler bizğe. Cenk olmasa olar bu yerlerğe kelalmaz ediler ki! Ağam Asan da üyde olur edi.

(3)1944 señesi, aprel ayınnıñ 12.künü, Bu kün, mektep yoq edi. Butün kün üyde, azbarda oyun oynadım. Anayımnın pişirğen tavaloqumlarını qardaşlarımnen aşadıq. Zera ablamnın çayqalağan yazmasını içtik. Zera ablam menden beş yaş balaban. O da mektepke kete. Mektep bitken soñ Aqmescitte, Ruslar Simferopol dep ayta, universitet dep aytılğan aliy oquv yurdu bar eken. Oraya ketmek istey. Anam bu işke pek qıçıra. Qız balanın, üyden uzaqta ne işi bar eken dep ayta.

(2)1944 señesi, aprel ayınnıñ 11.künü, Bu saba kene erte turdım. Saba aşımı aşap, qoşturıp mektepke bardım. Künlugim de yanımda edi. Ocama körsettim. Ocam pek yahşı Edem dep ayttı. Menden başqa künlik alıp yazmağa başlağan bir kimse yoq edi. Ocam maña quvançnen baqtı. Mektepten soñ evğe qayttım. Urbalarımnı deñiştirip azbarğa oynamağa çıqtım. Babayım işten kelğen soñ azbarda tereklerni, ekiliş sebzelerni, çeçeklerni suvardıq.

EDEMNİÑ KÜNLÜGİ Namıq Kemal Bayar İpek Duru Bayar (1)1944 señesi, aprel ayınnıñ 10.künü, Selamaleykum. Men Edem, familyam Rustemov. Bu kün mektepte oquv ocam “Erkesnin bir künlügi olmaq kerek. Sizden, bundan soñ künlik tutmanıznı istiymen. Señe sonunda künliklerinizni maña ketireceksiniz.” dep ayttı. Yahşı, men de ocamnın sözinni tutacaqman ve bu künden soñ künlik yazacaqman. Mektepten qaytuv zamanı tükandan bu defterni aldım. Er aqşam, o kün yaşağanlarımnı yazacaqman.

Beni senden uzak tutan birliğin sonsuzluğu mu? beni ben yapan şeytan nefsimin açığı mı? kamu cihana gayriyim senden gün gibi ayrıyım ey bu beni yaratanım içimdeki beni öldür vahdetle korursun daim kesretle boğulan özü beni bende görürsün gönle salarsın sözü en çok bildiğim sonsuzluken en çok yandığım sensizlik ey bu beni yaratanım dışımdaki beni öldür söz natamam övgünde sesi dilimde yontamam aklımı ateş etsem gönlümü avutamam aynalar kandırır beni hayata çağırır beni ey bu beni yaratanım gözümdeki beni öldür renklerin tılsımı günler karanlığı yürüyeyim ben beni bilmeyeyim tükenip eriyeyim ölümü bulsun benim ölümde ölsün benim ey bu beni yaratanım sözümdeki beni öldür Dünya Döngüsü 'nden (2012)

Ondörtlünün Şarkısı İz sürmüşüm yıllardır bir hayal arkasında Belaları kendime ellerimle seçmişim Eflatun gecelerin yaldızlı yakasında Kaybolmuş geleceğim unutulmuş geçmişim Tutunmaz gülüm/semen endişeli yüzüme Elemim kederinden dertlenir yara alır Aşina olduğumdan çilelerin özüne Gam çekmekle tükenmez dert yanıma kar kalır Pırlanta saçlarını gözüme dolayamam Dağılmış aşk yangınım tutuşmuş şakaklarım Bulutların ardına kendimi saklayamam Kızıl rüzgâr estirir gülünce dudaklarım Gökyüzünden düşerken yakut rengi bürüyen Güneşin kaynaştığı yağmur damlası kadar İçimdeki hüznümü gözlerime sürüyen Damlalar kervanını anlatmam neye yarar Uzayan uykularım rüyaların baygını Hafakanlar her gece üstümde raks etse de Dindirmeyecek elbet kalbimdeki yangını Buz gibi bakışların içime ak/setse de Gözbebeklerin senin gonca gül kadar ferah Kaçırma bakışların düşlerimi yaksınlar Kırlangıçlar konarsa pencerene bir sabah Gizleme gözlerini doya doya baksınlar İşitmezsin gönlümün elbet intizarını Yıldızlara dert yanmak tek çıkar yolum olur Ay süzülüp öpünce beyaz yanaklarını Yıldızlar donup kalır gelgitler unutulur Yüreğime kök salan aşkının doğumunu Bir bahar sabahında söyleyecektim sana Bilmeni istiyorum çok geç olsa da şunu Sevdanın yedi rengi senden hatıra bana Bana yas ilan ettim her yağmur yağan günü Sana ağlamak için vakit tutmayacağım Bir yağmur arkasında kalan ıslak yüzünü Resmettim yüreğime elbet unutmayacağım Kızıl bir hızma gibi görünse de ağlamam Ele verir gözyaşım gizlediğim yüzümü Aşk ateşi yakmasa yüreğimi bir akşam Karanlık çevirecek alev rengi gözümü Kalbimle bin parçaya aşkını böldüğümden Kanıma giren sevda seni hiç bilmeyecek Melankolik bir derde müptela olduğumdan Gözlerim bundan sonra hiç mi hiç gülmeyecek Gün ışığı altında sararsın bakışlarım Solan güller adına bülbüllerle yastayım Bir sarı yaprak düşse rüzgârı alkışlarım Ben artık hazanlara eylüllere hastayım Ömrümü saran vakti aralayıp bir ara Zamanın sehpasında güçbela gülüyorum Kalbimde filizlenen aşkımı ilkbahara Delice sevdiğimi rüzgâra söylüyorum Aşkınla mısralarım tutuşur hece hece Yâr seni düşündükçe divane oluyorum Yıldızlar dökülecek korkusuyla her gece Ondörtlümü kaldırıp göğü kurşunluyorum. #AyAdası kitabından

-Der Cevher Dudayev aleyhirrahme vel gufran- Kan girdabıyla çevirir acı bir ağıt gönlümü Kafkasya yanık yüreğim, kop rüzgâr dağıt gönlümü Uygusuz gözlerim yanar, gece kaldı ümitlerim Ninniler mırıldan bana ak/deniz uyut gönlümü Alevleri avuçlarım “öç” diye yanar dudağım Hayallere bürü beni kelime avut gönlümü Bir telâşe aldı beni ölüp ölüp dirilirim Yanardağlarla çevirir imansız Nemrut gönlümü Ben Yahya’yım başımı vur, İsa sanıp çarmıha ger Kahrolası hain Çıfıt topa tut Beyrut gönlümü Yerden yere vurulurum kan içinde elim yüzüm Hüdâyâ, susup kaldım ateşle barut gönlümü Uçmağa kalkmalı erler sancağı yüceltmek için Kafkasya sen alevlendir zaferle yakut gönlümü Çeçen yumruğunla vur ki yüz bin kıyamet şahlansın Yeniden diriltsin beni coştursun umut gönlümü Ufukların gözü kızıl güneş ağlıyor Çeçenya Matem mi var niye bürür kara bir bulut gönlümü “Cevher şehit düştü” derler param parça oldu eyvah Süründürür peşi sıra kanlı bir tabut gönlümü Kan bürüyor gözlerimi çığ gibi çöker damlalar Bütün dünyam kan içinde hey güneş kurut gönlümü Ağlasam gözümden kopar yüz Fırat bin Kızılırmak Ağlasam tufanlar kopar… Yaradan’ım tut gönlümü

-Der Arif Nihat Asya aleyhirrahme vel gufran- Zaman durur aynada saçlarına ak düşer Yeni yıl birden eskir baştan ağlamak düşer Arifliğin erdemi sarmış edebi dili Sensiz şiir dünyamız tarife ırak düşer Hikemiyet saf dışı, hamaset manasızlık Kurursa dil, nur yağmaz, söz evi çorak düşer Hayâ yitik hazine, ne çekince ne utanç Gözü kapanır çağın bir avuç toprak düşer Şükür şiirlerin var; fethi marşla duyurur Kısık sesler gürleşir, gökleri tutmak düşer Sesinle dalgalanır bayrağım alev alev Yarışa kalksa şimdi allanan şafak düşer Mevlit kandillerini aydınlatır yıllardır Işıtır dil köşkünü, naatın berrak düşer "Mübarek akşamlardır, gelin ey Fatiha'lar" Senden kalan gür çağrı her dem sağanak düşer Şu dünya bahçesinde çocuk sen, ağaç biz miydik? Sensiz kaldık geride acılı ocak düşer Hüzne boğuldu ocak, rüzgâr bekleyen bayrak Buz keserek esen yel yasına ortak düşer Beş Ocak’ta duamız uçmak olsun durağın Kan kesilen gözüme ay yıldız bayrak düşer

-Der Mehmet Akif Ersoy aleyhirrahme vel gufran- Bu vakitte nedir bu, hazân mıdır taşınan? İstiklâl tarihi mi, destân mıdır taşınan? Martıların çığlığı ayyuka yükseliyor Tabiat matem yüklü ummân mıdır taşınan? Ciğerleri kor gibi dağlıyor suskun feryat Gözyaşına bürülü figân mıdır taşınan? Ne oldu Çanakkale, neden boynun büküldü Kalbinde gümbürdeyen imân mıdır taşınan? Semâyı burcu burcu misk ü amber sarıyor Nerden gelir bu koku reyhân mıdır taşınan? Niçin kanar yaramız, niçin sızlar kalbimiz; Biçare derdimize dermân mıdır taşınan? Nedendir yeri göğü böyle hüzün bürüdü; Yoksa bir hak âşığı ozan mıdır taşınan? Günün yüzü karardı vakit geçmek bilmiyor Neden sustu saatler, zamân mıdır taşınan? Yiğit “Asım’ın Nesli”!.. Eğmeyin başınızı Yüreklerin üstünde cihân mıdır taşınan? Ay yıldızlı tabuta dökülmüş karanfiller Gönlümüze marş olan sultân mıdır taşınan? Marşım göğü yıkarken, bayraklar boyun büktü Âkif midir, cân mıdır, cânân mıdır taşınan?

Süsü ütüsüz haziran ılığına göndere çekseler bizi çekseler baş aşağı bir gölge gibi orada durur çok sesli günler sesimizin seğirttiği deniz hıçkırığı yansız dağ yamacına vuran günışığı ve sabahı alkışlayan kuşların hürmetine gür bir uyanışla savrulan zaman bırakmaz bizi gün kıyılarına adın her anıldığında çevirir bizi bereketli aydınlık unutmuşuz hangi kapıdan girdiğimizi omuzlarımızda ağır yaşam sancısı dönüp geriye bakma hevesini bulvara çıkarır bütün nazarlar ve bulvar kaç şeritli yüzüyle kum gibi kaynar /dilimiz sana bağlı kalınca elimiz kimsenin elinde değil/ emanet sözleri incitmeden dudak arası bir fısıltıyla sürüyorum gönlümün ortasına ömrün yükü zamanla ağırlaşır zamanı çıkarınca içimizden yeğnilir dışımız çok uzun yol aldığımızı söylüyor bize unutarak yenilendiğini sanan aklım sen eskisi uyanık değilsin tembellik fırtınası kırıyor bütün direncini her gün yerle bir yerle bir çarşı pazar gezmesi ve melekleri andıran süslü kızlar korosu haziran ılığının ütüsüzlüğünü görmeden ve aldırmadan üstlerine yağan bakışlara sağanak cazibelerle yürüyen kızlar korosu bana unuttuğum yalnızlığı gösteriyorlar haliç bu kadar yalnız kalmış mıdır hiç ömrün bir akşamı daha karşılamaya Dünya Döngüsü'nden (2012)

günün doğmasında bir şeyler var pencereden gün ışıklarının kıvrım kıvrım girmesinde bir şeyler aldırmam çayıma şeker diye umut katar sıcacık başlarım güne hem kravatımı düzeltirken aynada ütülenmiş gülümseme takarım yüzüme iyi ki bana bunları devamlı yaptıran bir şeyler var şiir der tutar içimden geçenleri dizerim zamanın önüne nefes alırım onlarla bıraksam boğulurum karanlıklarda dostlarım bunu görmez derler ki şiirlerin çok karamsar sense umutsuz bir vakasın… öğretmenim ne diyeyim ceplerim paradan çok umut taşır yazık ki umutlarımı hazin kılan bir şeyler var doğru, umutlarım bozguna uğramış ordu yenilginin acısı kan ter içinde acıyan yanıyla yüreğim bağırır gönlüme kara bulutları dövüştüren gök gibiyim öfkenin şimşekleri bakışım buna karşın sesimi yıldırımlara öykündürmeyen bir şeyler var çok korkardım önceleri şimdilerde daha beterim bilseniz bir aşk var içimde çok cılız korkum içimdeki aşkın öleceği lambanın patlaması gibi bir anda söneceği bu korkuyla göz kırpmadan yürürüm sabahlara tabii ki aşkı ölüme karşı tutan bir şeyle var dolmuştakilere resmi öğrencilere komik farkındayım çok yüzlüyüm çünkü rollerin hakkını vermek yaşamak ki güzeldir oyun daima acı yanı şu ki hayat perdesini gerçek yapan bir şeyler var elbette okulları dolduran çocuk sevinç ve öğretmencilik ayakta aydınlanan gün ışıl ışıl çocuklar sesler içinde eriyen zaman öyle ki bu mesleği büyüleyen bir şeyler var sınıfların dördüncü boyutu öğretmen sonra aralarda gezinen hüzün ilgisiz babalara içerlenmiş çocuk acıları annelerin vurdumduymazlığı ile büyütülmüş lakayt yaklaşımlar… bu havayı dağıtmak için kelimeler savururum tozpembe ardından yığın yığın gülmece nihayet Türkçenin bir savaşçısı olarak dilleriyle silahlanmaya çağırırım onları söylerim onlara her kelime bir kuşun her cümle bir bomba namludur dudağınız nemli de olsa haydi sıkı kuşanın Türkçeyi tuhaftır silah saydığım dili sevgiyle saran bir şeyler var inkar etmez sınıf gerçek ortada bir öğrencinin buruş buruş olmuş üzüntüsü sorarım niçin ayakta bu üzüntü kalkar ince sarı bir öğrenci der size getirdiğim leylaklar solmuş dilek kipleriyle giderilir üzüntü bu sefer ayakta kalır söz hakkı alamayan öğrencilerin acısı nedense mutluluğa daima çelme takan bir şeyler var sen okul kapısında bekleyen anne bilir misin zilin neler fısıldadığını birbirine ulanan seslerden kendine elbise uyduran akşam dağılan öğrencilerle çekilir karanlığına çantamda ceplerimde hüzünler kırgınlıklar ve yarım kalmış sevinçler bütün bunları sabaha kadar simyacı titizliğiyle dönüştürürüm neşeye belli değil mi gecelerimi yaldızlayan bir şeyler var dostlarım yine diyeceksiniz: “şiirlerin karamsar… lakin güzel şeyler de var” şükür ki bize bir şeylerin varlığını hissettiren bir şeyler var Dünya Döngüsü'nden  (2012)

Küfrün karanlıklarını çevirdi nurdan derya onunla var kılındı yokluktaki mevcudat ışıl ışıl âlemler, vecde geldi kâinat bir gül düştü Mekke’ye ışıdı bütün dünya bedir yüzüyle birden mehtap kapladı yeri ay süzüldü, çölleri doladı ışığına gecenin karanlığı çekildi kabuğuna yer gök duaya durdu, esti “âmin” sesleri meleklerin cümlesi toplandı yeryüzüne çöle indi ay güneş, aleve kesti afak sermest oldu âlemler, kendinden geçti eflak matem eridi bitti, ümit durdu sürgüne sesler dolandı sese bakanlar oldu hayran on sekiz bin âlemle yöneldiler kıbleye müjdelerle yer küre yaklaştı gök kubbeye beklenen gündü gelen beklenen güldü doğan söndü sönmeyen ateş, yandı kâhinler fena korku selleri çöktü, ses çıkmaz keşişlerden kendilerinden biri olmamıştı beklenen kararır rahiplerin mahzeni nurdan yana Mecusi’nin ateşi göçüverdi gönlüne kurudu sava gölü çekildi ilik gibi ve Kisra’nın sarayı sallandı beşik gibi Kâbe’yi saran putlar devrildi yüz üstüne mümin Kureyş kalbine sığmıyordu mutluluk rahmetten rahmete gark oldu ocakları ışıldadı gözleri allandı yanakları meleklerle beraber güldü Kureyşli çocuk döndüler etrafında âşıkları o gülün çöle mükâfat yağdı mevsimler oldu bahar gönendi aşk oduyla alevlendi sevdalar gül düştü buram buram yanık bağrına çölün İncil’le Tevrat’ta vardı beklenendi bu gelen bir yıldız doğmuştu ki, yıldız mıydı o, neydi gören gözler şaşkındı gün nasılsa öyleydi bakan gözler eridi aşk ile doldu o an gül düştü gelecekle geçmişin arasına birer birer açıldı saklı kalan nişanlar bu gül ile birleşti onunla var olanlar bu güldü merhem olan muhabbet yarasına dayanamadı iki parçaya ayrıldı ay bir bulut girmeseydi güneşle arasına tutuşurdu yüreği erirdi yana yana bulut girdi bu kez gün hasretle kıldı sa’y gül düştü sancı tuttu Bizans’ı ve Kisra’yı bugün kurtuldu Yusuf, terk edildi kör kuyu uyandı Üzeyirler, bıraktılar uykuyu sımsıcak bir aşk doğdu sardı Ayasofya’yı bahtiyardı o gülün ayağından öpen yer insanlığın umudu Mekke’deydi, hakikat! Mekke’deydi gözleri kâinatın pür dikkat! bahtiyardı âlemler yeni şevkle döndüler… Dünya Döngüsü'nden  (2012)

akşam öylesine karanlık savruluyor yanılmıyorsam yaralı yanlarım ağlıyor kızıl saçlı gün ışıklarına dönüyor sanki sessiz evlerin bahçelerinde kalan yankı bütün köşe başları heybetli ölüm korkuları bütün köşe başlarında dünyanın şarkıları yekinen ağlamaklar düşüyor söze seni anmak gün gibi batıyor içimize güneşe eşdeğer gözlere kapanıyor akşam yarasız yanlarım da ağlıyor yanılmıyorsam Dünya Döngüsü'nden  (2012)